Archiwum (polskiej) nowoczesności

30 stycznia mała scena TPB

20 lutego górne foyer TPB

Archiwum [Polskiej] Nowoczesności

kurator prof. Michał Kuziak (UW)

Polska nowoczesność. Co to takiego? Kiedy się zaczęła? Jakie są jej odsłony? Czy istnieje jedna „nowoczesność”, czy wiele różnych jej koncepcji? Kto się boi modernizacji… i dlaczego?

Dowiadywaliśmy się w ostatnich latach, że wejście Polski do UE i związane z tym faktem fundusze strukturalne stanowią szansę na modernizację kraju. Dowiadywaliśmy się również, że to budowa stadionów, autostrad oraz połączeń kolejowych ma stanowić o owej modernizacji. Czy istnieją inne sposoby na nowoczesność?

Naszym zamiarem jest odnalezienie innej od dominujących – m. in. narodowej i martyrologicznej – narracji, która pozwoliłaby zobaczyć polską historię i współczesność. Taką narracją ma być historia modernizacji, rozpoczynającej się na ziemiach polskich w drugiej połowie XVIII wieku i pozwalająca ujrzeć losy Polski i Polaków na szerszym, europejskim, tle. Umożliwiająca inne spojrzenie na problemy narodu i jego trudnych dziejów. Ułatwiająca zrozumienie naszego dzisiejszego miejsca w Europie i świecie. Interesuje nas przy tym nie tylko sam teatr i literatura, ale i problematyka ekonomiczna, polityczna oraz cywilizacyjna.

W pierwszym roku projektu czytamy w trybie seminaryjnym książki, które są ważne dla polskiej nowoczesności, dające jej projekty bądź reprezentacje, wywodzące się z XX i XXI wieku. W programie teksty: Stanisława Brzozowskiego, Tadeusza Boya-Żeleńskiego, Stefana Żeromskiego, Jana Nepomucena-Millera, Witkacego, Witolda Gombrowicza, Andrzeja Stasiuka, a także Jerzego Jedlickiego, Zdzisława Krasnodębskiego, Agaty Bielik-Robson, Jana Sowy i Andrzeja Ledera. W kolejnym etapie planujemy zająć się takimi szerszymi zagadnieniami, jak: projekt polskiej nowoczesności oświeceniowej (wokół komedii), republika filomatów, romantyzm i nowoczesność, pokolenie Szkoły Głównej, swojskość i cudzoziemszczyzna w kulturze polskiej, wieś i miasto w kulturze polskiej, polskie rewolucje, endecy i socjaliści o przyszłej Polsce, awangardy XX –lecia, socjalizm jako projekt modernizacyjny w Polsce po 1945 roku, transformacja po 1989 roku i wieloma innymi…

Na zajęcia seminaryjne, ze względu na ograniczoną liczbę miejsc, obowiązują zapisy (zgłoszenia prosimy przesyłać na adres: paulina.wenderlich@teatrpolski.pl)

9 stycznia foyer małej sceny

Wokół „Thermidora”

Immanuel Kant stwierdził, że Rewolucja Francuska „była tak decydującym wydarzeniem w historii emancypacji ludzkości, że należałoby ją co jakiś czas powtarzać”. My mamy zamiar powtórzyć pytania o rewolucję. Tak o francuską, zakończoną przewrotem 9 thermidora, jak i o pisanie Przybyszewskiej na jej temat. Interesuje nas także obecność rewolucji w polskiej historii i kulturze oraz możliwość rewolucji w dzisiejszym świecie. Rewolucja Francuska żyła utopią zakładania nowego społeczeństwa, tworzenia nowego człowieka. Wcieliła w siebie ducha nowoczesności z jego dążeniem do ciągłej zmiany, rozwoju. Zainaugurowała nowoczesną politykę i nowoczesną demokrację. Wyzwoliła wielkie emocje, najpiękniejsze pragnienia i najpodlejsze instynkty. Żyjemy w świecie zapoczątkowanym przez Rewolucję Francuską, zdając sobie sprawę tak z jej utopijnego, jak i mrocznego oblicza, w szczególny sposób doświadczając konsekwencji jej projektu, a także stawiając pytanie, na ile został zrealizowany.

W panelu poświęconym rewolucji wezmą udział: Ewa Graczyk (historyk literatury, profesor Uniwersytetu Gdańskiego, zajmująca się twórczością Stanisławy Przybyszewskiej), Łucja Iwanczewska (teatrolog, dr, pracownik Katedry Performatyki na Uniwersytecie Jagiellońskim, zajmująca się problematyką rewolucji w dramacie), Monika Milewska (historyk, dr, pracownik Zakładu Etnologii Instytutu Archeologii Uniwersytetu Gdańskiego, autorka książki na temat Rewolucji Francuskiej), Jan Sowa (socjolog i kulturoznawca, dr hab., pracownik Katedry Antropologii Literatury i Badań Kulturowych Uniwersytetu Jagiellońskiego, zajmujący się badaniami politologicznymi), Igor Stokfiszewski (krytyk literacki, dramaturg, publicysta, członek zespołu „Krytyki Politycznej”) oraz Paweł Wodziński (reżyser „Thermidora”, dyrektor Teatru Polskiego w Bydgoszczy). Spotkanie, które zainauguruje cykl „Archiwum (polskiej) nowoczesności”, poprowadzi Michał Kuziak.